Profilaktyka jest ważna

Szkodliwe czynniki środowiskowe mogą negatywnie wpływać na rosnący i dojrzewający organizm, stąd źródeł wielu chorób ujawniających się w dorosłości należy szukać w dzieciństwie. Współcześnie szczególnego znaczenia nabrała profilaktyka. Zadaniem lekarza POZ jest zapobieganie chorobom, które mogą zakłócać prawidłowy rozwój. Każda wizyta u lekarza powinna obejmować:

  • ocenę rozwoju fizycznego (pomiar masy ciała, wysokość i obwód głowy),
  • ocenę rozwoju psychoruchowego,
  • szczegółowe badanie lekarskie.

Dopełnienie tych trzech warunków pozwala na wczesne wykrycie objawów zaburzeń rozwojowych i szybkie rozpoczęcie leczenia. Wszystkie pomiary powinny być naniesione na siatki centylowe lub odnotowane w odpowiednim miejscu w książeczce zdrowia dziecka.

Rozwój – pierwsze 1000 dni

Każde dziecko przechodzi przez kolejne etapy rozwoju. Dzieci w tym samym wieku znacznie różnią się wyglądem, rozmiarem i poziomem dojrzałości.  Dziecko jest niepowtarzalną istotą i rozwija się w indywidualnym tempie w zależności od czynników genetycznych i środowiska w którym żyje. Najważniejsze w życiu dziecka jest pierwsze 1000 dni. To w tym czasie „programujemy” jego zdrowie i nawyki żywieniowe. Pierwsze trzy miesiące życia dziecka czasem nazywane są czwartym trymestrem ciąży. To wtedy nawiązywane są najsilniejsze więzi między matką/rodzicami, rodzeństwem a dzieckiem. To wtedy noworodek potrzebuje bliskości mamy, z którą był tak mocno związany w czasie życia płodowego. To wtedy potrzebuje jej pokarmu. To wszystko zapewni mu  harmonijny i właściwy rozwój i rozwinie w odpowiedni sposób relacje rodzinne. Dużą rolę może tu odegrać pomoc lekarza pierwszego kontaktu.

Opieka lekarska nad dzieckiem zdrowym, ze szczególnym naciskiem na pierwszy rok życia, sprawowana jest według harmonogramu wizyt profilaktycznych.

Pierwsza wizyta (2. tydzień życia)

Wizyta ta powinna być poprzedzona odwiedzinami położnej w domu noworodka. Podczas wizyty w gabinecie lekarskim tworzona jest dokumentacja, 
na podstawie której obserwowany będzie rozwój i stan zdrowia noworodka. Oprócz ogólnego badania lekarz oceni charakter i nasilenie żółtaczki, zbada stawy biodrowe i skieruje na USG. Ponadto udzieli porady na temat konieczności karmienia piersią, podaży witaminy D, pielęgnacji, snu, wypróżnień oraz omówi z rodzicami ewentualne wątpliwości. W razie konieczności doradzi, jakim preparatem zastąpić karmienie naturalne.

Druga wizyta  (2. miesiąc życia)

Wizyta ta wypada w terminie kolejnego szczepienia (pierwsze odbyło się w oddziale noworodkowym). Jak podczas poprzedniej wizyty dziecko zostanie zważone, zmierzone oraz przejdzie pełne badanie lekarskie kwalifikujące (lub nie) do szczepienia.

Trzecia wizyta (3-4 miesiąc życia)

Lekarz dokonuje oceny rozwoju fizycznego i ruchowego. Omawia z rodzicami tolerancję poprzedniego szczepienia, aby ustalić czy nie ma przeciwwskazań do kontynuacji zgodnie z kalendarzem szczepień. Omawia również wprowadzenie posiłków uzupełniających (dotyczy to dzieci karmionych sztucznie) po czwartym miesiącu życia.

Czwarta wizyta (5-6 miesiąc życia)

Niemowlę otrzymuje kolejne szczepionki z zachowaniem opisanych wyżej zasad i procedur. Rodzice dzieci karmionych wyłącznie piersią uzyskają poradę dotyczącą sposobu rozszerzania diety po szóstym miesiącu życia.

Piąta wizyta (7 miesiąc życia)

Jest to wizyta kończąca okres intensywnych szczepień w pierwszym roku życia dziecka. W tym czasie tempo rozwoju fizycznego znacznie zwalnia, natomiast zwiększa się ruchliwość malucha i zainteresowanie otoczeniem. Ważna jest ocena tzw. kamieni milowych rozwoju i omówienie zasad bezpieczeństwa związanych z siadaniem i raczkowaniem.

Szósta wizyta (9-10 miesiąc życia)

Podczas tej wizyty profilaktycznej odbędzie się podsumowanie osiągnięć w rozwoju psychoruchowym i fizycznym oraz ocena stanu uzębienia. W tym wieku dziecko powinno być skontrolowane w gabinecie stomatologicznym.

Jeżeli dziecko urodziło się przedwcześnie (tj. przed ukończeniem 37 tygodnia ciąży) dodatkowo obowiązuje regularne badanie okulistyczne (aż do ustąpienia zmian wcześniaczych w siatkówce) oraz badanie audiologiczne. Kolejne wizyty szczepienne odbędą się między 13-14 oraz 16-18 miesiącem życia. W tym czasie dziecko nabywa umiejętności ruchowych i rozwija mowę, co powinno być ocenione i odnotowane w książeczce zdrowia dziecka.

Opieka lekarska nad dzieckiem zdrowym po 1 roku życia

Bardzo ważne jest, aby na każdą wizytę przynosić książeczkę zdrowia dziecka, w której oprócz wpisów bilansowych powinny znaleźć się informacje o przebytych chorobach zakaźnych, leczeniu szpitalnym i sanatoryjnym.

W myśl zasady: lepiej zapobiegać niż leczyć, przynajmniej raz w roku należy wykonywać podstawowe badania laboratoryjne tj. morfologię krwi, poziom glukozy we krwi, poziom żelaza, badanie ogólne moczu i częste pomiary ciśnienia krwi.

Marzeniem lekarza pierwszego kontaktu jest większa liczba wizyt związanych z profilaktyką w stosunku do tych, które są uwarunkowane chorobą. To idealna sytuacja, której życzę wszystkim dzieciom, ich rodzicom oraz lekarzom.

 

lek. Anna Dukowska-Jawoszek – specjalista chorób dziecięcych

Centrum Medyczne PZU Zdrowie Polmedic
ul. Osiedlowa  

 

Szczegółowe informacje

48 386 90 60

radom.pzuzdrowie.pl

 

Serdecznie zapraszamy!